Ο Τόπος μέσα από τα μάτια Ελλήνων ζωγράφων και ποιητών

βιλιωτ

Ο Τόπος και η απαράμιλλη ομορφιά του άγγιξαν τις καρδιές των καλλιτεχνών κι άφησαν πάνω τους το στίγμα τους. Πότε με την πένα και πότε με το πινέλο αποτύπωσαν στο χαρτί και τον καμβά την Ελλάδα μέσα από τα μάτια τους.

''MILOS I'', 130x130cm, 2002-2003

Μύλος, Χρύσα Βέργη (2002-2003)

Το γαλάζιο του ουρανού και της θάλασσας, το λευκό της αγνότητας, το λαδί της ελιάς και το χρυσό του Ήλιου, χρώματα κι έννοιες που άγγιξαν τις ψυχές τους, έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο στα έργα τους.

Οι εθνικής σημασίας ιστορικές στιγμές που η Πατρίδα βρέθηκε αντιμέτωπη με πολέμους, οικονομική και πνευματική ανέχεια αλλά κι εθνικές διχόνοιες, μέρος του πνευματικού κόσμου προσπάθησε να εξυψώσει το ηθικό του λαού αλλά και παράλληλα να καταγράψει τα βιώματά του.

Τὸ πονεμένο βογγητό σου
ἐμπορεύονται
σὲ συρμάτινα παζάρια.
Τὴν ἀνάσα σου ξεπουλοῦν
ὅσο- ὅσο,
καὶ σύ, ταπεινὴ κι ἀνήμπορη,
περιμένης ὅπως καὶ τότε
ὅπως καὶ πάντα
ἀπὸ τοὺς ταπεινοὺς καὶ τοὺς ἀνήμπορους.
Γιατὶ αὐτοὶ εἶναι ἡ σάρκα σου
Πατρίδα.

Μιχαὴλ Ἀγγελάκης, Καϋμένη Πατρίδα
Ἀπὸ τὸ «Ἐν Πλῷ», ἐκδόσεις Κνωσός, Ἀθήνα 1999.

Άλλοτε η Ελληνικότητα κι ο τόπος αποτέλεσαν τόπο συνάντησης κι άλλοτε τόπο επιστροφής. Από αυτή την αφετηρία ξεκινούσαν τον Αγώνα τους οι καλλιτέχνες, βουτώντας την πένα στο γαλάζιο της ψυχής. Η Ελληνικότητα κι ο ορισμός της απασχόλησαν πολλούς θεωρητικούς και καλλιτέχνες, οι οποίοι προσπάθησαν να την περιγράψουν με λέξεις, κάτι το οποίο είναι ίσως εν μέρει ακατόρθωτο, αφού η Ελληνικότητα είναι πρωτίστως βίωμα και συναίσθημα.

Μια ζωήν ολόκληρη αγωνίστηκα για αυτό που λέμε Ελληνικότητα και που δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένας τρόπος να βλέπεις και να αισθάνεσαι τα πράγματα. Είτε στην κλίμακα τη μεγάλη, είτε στην ταπεινή. Θέλω να πω, είτε σ’ ένα Παρθενώνα, είτε σ’ ένα λιθάρι. Το παν είναι η ευγένεια, η ποιότητα, σε αντίθεση με το μέγεθος και την ποσότητα που χαρακτηρίζουν τη Δύση.

δήλωνε ο Ελύτης σε μία συνέντευξή του το 1980 στην τηλεοπτική παραγωγή της ΕΡΤ «Εδώ γεννήθηκε η Ευρώπη» των Γιώργου & Ηρώς Σγουράκη.